Bij kortdurende blootstelling aan een hoge concentratie oplosmiddel kan misselijkheid, hoofdpijn, duizeligheid en hartkloppingen ontstaan. De klachten verdwijnen vaak snel na beëindiging van de werkzaamheden. Bij langdurige blootstelling kan permanente gezondheidsschade ontstaan. De vluchtige (makkelijk verdampende) oplosmiddelen kunnen het Organo-Psycho-Syndroom (OPS) veroorzaken. Sommige oplosmiddelen zijn vermoedelijk schadelijk voor de voortplanting en diverse oplosmiddelen zijn huidirriterend wat in sommige gevallen zelfs kan leiden tot allergische reacties. 

Oplosmiddelen kunnen evenals de huid irriteren en beschadigen. Veelvuldig contact met irriterende stoffen, is één van de hoofdoorzaken van het ontstaan van huidproblemen. Bij irritatie wordt huid beschadigd en kan de huid zich niet snel genoeg herstellen. Na een tijd ontstaat een eczeem (irritatie contacteczeem).
Een opeenvolging van geringe huidbeschadigingen als gevolg van irriterende stoffen, kan op den duur leiden tot een chronisch irritatief contacteczeem. Dit komt doordat de hersteltijd van de huid tussen de beschadigingen te kort is. Ook de huidontvettende invloed van sommige oplosmiddelen zoals bijvoorbeeld aceton veroorzaakt huidproblemen.
 
Eczeem kan ook veroorzaakt worden door een allergie (allergie contacteczeem). Bij allergie dringt de stof (bijvoorbeeld epoxyhars, lijmen, oplosmiddelen) door tot in het bloed en zet het menselijk immuunsysteem aan tot een reactie. Een allergie kan jaren duren.
Allergenen ofwel sensibiliserende stoffen kunnen mensen gevoelig maken en bij reeds gevoelige mensen (gesensibiliseerd) heftige allergische reacties veroorzaken.
Mensen kunnen een gevoeligheid ontwikkelen door blootstelling aan deze stoffen.
In hoeverre iemand gevoelig is voor een bepaalde stof hangt af van een aantal factoren. Uiteraard heeft het te maken met de eigenschappen van de betreffende stof zelf. Maar ook met de mate en de duur van de blootstelling, de persoonlijke gevoeligheid en de conditie van de persoon. Elk persoon reageert weer anders.
Overgevoeligheid openbaart zich bij de één pas na een paar jaar, terwijl een ander er direct last van heeft. Blootstelling gebeurt via inademing, via de slokdarm en via contact met de huid en slijmvliezen.
 

Voor een medewerker die gesensibiliseerd is geraakt voor een bepaalde stof kan het noodzakelijk zijn om te zoeken naar andere taken.

Relevante regelgeving is opgenomen in Arbowet: art. 5, art. 8 en art. 11 en Arbobesluit hoofdstuk 4, Voor verdiepende informatie kan de volgende link gebruikt worden; www.arbo.nl/wet-regelgeving.
De website EU-milieubeleid.nl bevat informatie over de Europese wetgeving (1999/13/EG) met betrekking tot voornamelijk emissiebeheersing van VOS.

In een onderzoek van TNO van 28 oktober 2005 komen twee stoffen als meest risicovolle oplosmiddelen in de schoenherstelindustrie naar voren:
- nafta; en
- tolueen.

Andere oplosmiddelen die in schoenherstel voor kunnen komen zijn:
- aceton;
- 2-propanol;
- methylethylketon;
- methylmetacrylaat;
- ethylacetaat;
- hexaan;
- n_butanol;
- cyclohexaan;
- methylisobutylketon;
- n_butylacetaat;
- ethylbenzeen;
- cyclohexanon;
- diacetonalkohol; en
- xyleen.
 

Irriterende stoffen kunt u herkennen aan het etiket:

 

Op het etiket staat vermeld of een stof irriterend is voor de huid (en/of ogen en luchtwegen). Dit is te herkennen aan het symbool Xi en de R-zinnen 36, 37 en 38.